Yabancı Yatırımcılar İçin Türkiye’de Şirket Kurma Şartları
Yabancı Yatırımcılar İçin Türkiye’de Şirket Kurma Şartları, Önceki rehberimizde bahsettiğimiz şirket kurma sürecine ek olarak, yabancı yatırımcıların (gerçek veya tüzel kişiler) Türkiye’de şirket kurma şartlarını detaylandıralım. Türkiye’de yabancı yatırımlar, Yabancı Yatırımlar Kanunu No. 4875 kapsamında yerli yatırımcılarla eşit şartlarda teşvik edilir. Özel bir ayrımcılık yok; ancak bazı şirket türleri ve sektörler için ek belgeler veya izinler gerekebilir. 2025 itibarıyla süreç büyük ölçüde dijitalleşmiş (MERSİS ve e-Devlet üzerinden) ve minimum sermaye tutarları enflasyona göre güncellenmiştir.
Aşağıda, ana şartları, prosedürü ve farkları özetliyoruz. Bilgiler, resmi kaynaklar (Ticaret Bakanlığı, Yatırım Ajansı) ve güncel yasal düzenlemelere dayanır.
Genel Şartlar ve Avantajlar
- Eşitlik İlkesi: Yabancılar, %100 sahiplikle şirket kurabilir. Hiçbir sektörde zorunlu Türk ortaklık payı yoktur (bazı istisnalar hariç).
- Vergi Numarası (VKN): Şirket kurmadan önce vergi dairesinden alınması zorunlu (e-Devlet üzerinden hızlıca yapılabilir).
- Çalışma İzni: Şirket müdürü veya çalışanı olarak Türkiye’de fiilen çalışacaksanız, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan çalışma izni alın. Yatırımcı vizesi (Turkuaz Kart) ile kolaylaştırılmış.
- Oturma İzni: Şirket kurmak için zorunlu değil, ancak şahıs şirketi için şart (aşağıda detay). Uzun vadeli ikamet için şirketiniz üzerinden başvuru yapılabilir.
- Sektör Kısıtlamaları: Çoğu sektör serbest (e-ticaret, üretim, hizmet). Ancak:
- Savunma sanayi, medya, havacılık, denizcilik gibi stratejik alanlarda Bakanlık onayı veya Türk ortak zorunluluğu olabilir.
- Bankacılık, sigorta, sermaye piyasaları için özel lisanslar (BDDK, SPK).
- Teşvikler: Bölgesel teşvikler (vergi indirimi, SGK primi desteği) için Yatırım Ajansı’na başvurun. Yabancı yatırımcılara hızlı track süreci var.
Şirket Türlerine Göre Yabancı Yatırımcı Şartları
Yabancıların tercih ettiği türler Limited ve Anonim Şirketlerdir (kolay ve sınırlı sorumluluk). Aşağıdaki tablo, 2025 minimum sermaye tutarları dahil farkları gösterir:
| Şirket Türü | Minimum Sermaye (2025) | Yabancı Sahiplik Oranı | Ek Şartlar (Yabancılar İçin) | Kimler İçin Uygun? |
|---|---|---|---|---|
| Şahıs Şirketi | Yok | %100 (tek kişi) | En az 5 yıl ikamet izni + serbest çalışma izni zorunlu. Yabancılar için pratik değil. | Düşük riskli bireysel işler (freelance). |
| Limited Şirket | 50.000 TL | %100 (1-50 ortak) | Müdür için çalışma izni. Pasaport tercümesi yeterli. | Orta ölçekli, ortaklı girişimler. |
| Anonim Şirket | 250.000 TL (kayıtlı sermaye için 500.000 TL) | %100 (1+ pay sahibi) | Yönetim kurulu üyesi için çalışma izni. Halka açılma potansiyeli yüksek. | Büyük ölçekli, yatırım odaklı projeler. |
Not: Mevcut şirketler için sermaye artışı zorunluluğu 31 Aralık 2026’ya kadar ertelenmiş; yeni kurulanlar için hemen geçerli. Sermayenin en az %25’i peşin ödenir (nakit veya ayni).
Gerekli Belgeler (Yabancılar İçin Ekler)
Temel belgeler yerlilerle aynı, ancak şu ekler zorunlu:
- Pasaport Fotokopisi: Noter tasdikli Türkçe tercümesi (her ortak/müdür için 2 nüsha).
- Oturma İzni Belgesi: Şirket adresi için (kira sözleşmesi veya tapu ile desteklenir). Şahıs şirketi için 5 yıllık zorunlu.
- Vekaletname: Türkiye’deki temsilci (avukat/mali müşavir) için apostilli ve tercümeli.
- Tüzel Kişi İçin: Kaynak ülkedeki sicil gazetesi, yetki belgesi (apostilli tercüme).
- Diğer: İmza beyannamesi, ana sözleşme (Türkçe), Rekabet Kurulu payı dekontu (%0,04 sermaye).
Tüm belgeler apostil (Lahey Sözleşmesi) ile tasdikli olmalı.
Adım Adım Prosedür (Yabancılar İçin)
Süreç, yerlilerden biraz daha uzun (3-10 gün) olabilir, ama MERSİS ile hızlandı:
- Hazırlık: Vergi numarası alın (e-Devlet). Şirket adı/alan kontrolü (MERSİS). Ana sözleşme hazırlayın (faaliyet NACE kodu belirtin).
- Online Başvuru: MERSİS’e pasaportla kayıt olun. Sözleşme yükleyin.
- Noter/Sicil İşlemleri: İmza tasdiki (noter veya sicil müdürlüğü). Sermaye bankaya yatırın.
- Tescil ve İlan: Ticaret Sicil Müdürlüğü onayı. Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan (ücretli).
- Son İşlemler: Vergi levhası, SGK kaydı, oda üyeliği. Çalışma izni başvurusu (şirket üzerinden).
- İsteğe Bağlı: Yatırım teşviki için Yatırım Ajansı’na bildirim.
Maliyet Tahmini (2025): 15.000-40.000 TL (noter, harç, tercüme dahil). Yabancılar için tercüme masrafı ek (+5.000 TL).
Kritik Tavsiye
Yabancı yatırımcılar için Türkiye, kolay erişim ve teşviklerle cazip bir pazar. Özellikle Limited Şirket ile hızlı başlayabilirsiniz – şahıs şirketi yerine tercih edin. Ancak, Brexit sonrası AB vatandaşları veya ABD’liler için vize kolaylıkları artmış olsa da, detaylar ülkenize göre değişir.
Kritik Tavsiye: Bu genel bir rehber; sektörünüze ve milliyetinize özel detaylar için bir SMMM veya uluslararası hukuk bürosu ile görüşün. Resmi başvuru için Yatırım Ajansı veya Ticaret Bakanlığı sitelerini inceleyin. Sorularınız varsa sorun – başarılar!
